Seungri — strony, Obrazki i wiele więcej na WordPress
Sieæ kolejowa w Polsce jest finansowana w sposób niezapewniaj±cy nie tylko jej rozwoju, ale nawet utrzymania. Tymczasem potrzebny jest inwestycyjny skok, podobny do tego, który wykonali¶my w drogownictwie.
W jakim stanie jest polska kolej, ka¿dy widzi - spó¼niaj±ce siê poci±gi, stare wagony, brudne dworce. Ostatnia nowa linia kolejowa w Polsce zosta³a zbudowana w 1987 r. W 1990 r. by³o 24 tys. km czynnych linii kolejowych, obecnie jest mniej ni¿ 19 tys. km, a do 2015 r. ma znikn±æ kolejne 4 tys. km. Zaniedbania s± tak kolosalne, ¿e nawet ponad 5 mld z³ zarezerwowane rocznie na modernizacjê torów to kropla w morzu.
- Zaleg³o¶ci w transporcie kolejowym siêgaj± 30 mld z³ - uwa¿a Adrian Furgalski, dyrektor w Zespole Doradców Gospodarczych TOR, wspó³autor raportu - Bia³ej Ksiêgi. Tyle, jego zdaniem, trzeba zainwestowaæ, by przywróciæ stan infrastruktury kolejowej sprzed 20 lat.
- Teza, by najpierw wybudowaæ drogi, pó¼niej zaj±æ siê kolej±, jest nies³uszna - uwa¿a Furgalski.
Resort infrastruktury opracowa³ "Program rozwoju kolei do 2015 r.". Wiceminister Juliusz Engelhardt obieca³, ¿e rz±d chce zmieniæ kolej w Polsce.
- W 2009 r. uporz±dkowa³ sprawy dróg, teraz czas na kolej - mówi³. Resort infrastruktury ma nowy plan, jak rozwijaæ kolej w Polsce do 2015 r. Chce masowo prywatyzowaæ spó³ki kolejowe, modernizowaæ dworce i tory, odd³u¿yæ PKP.
Linie u jednego
Ponad 19 tys. linii (czyli ok. 96 proc. ca³ej sieci) jest zarz±dzanych przez spó³kê PKP PLK. Oprócz niej istnieje jeszcze dziewiêæ spó³ek zarz±dzaj±cych niewielkimi fragmentami linii kolejowych. W celu obni¿enia przewidzianych na 2010 r. kosztów udostêpniania infrastruktury przez PKP PLK, zarz±dca ten uzyska³ dotacjê w wysoko¶ci 900 mln z³. Mimo tej dotacji, ¶rednia stawka za dostêp do infrastruktury dla poci±gów towarowych w Polsce nale¿y wci±¿ do jednych z najwy¿szych w Unii Europejskiej.
Dane, które poda³a oficjalnie dyrekcja PKP PLK, wskazuj±, ¿e w tym roku nak³ady na inwestycje wynios± 4,67 mld z³. To suma pochodz±ca z ró¿nych ¼róde³: ¶rodki unijne stanowi± 20 procent, ¶rodki bud¿etowe (w tym Programu Operacyjnego Infrastruktura i ¦rodowisko) 37,4 proc, ¶rodki w³asne PLK oko³o 9,5 proc, Fundusz Kolejowy 15,1 proc, ¶rodki z dokapitalizowania PLK 7,6 proc, kredyt EBI 10,5 proc.
- ¯eby mówiæ o rozwoju ca³ej infrastruktury, trzeba odnie¶æ siê do jej stanu obecnego. Publiczna sieæ kolejowa w Polsce - podkre¶lam z naciskiem s³owo "publiczna" - od dwóch dekad jest finansowana w sposób niezapewniaj±cy nie tylko jej rozwoju, ale nawet utrzymania w stanie niepogarszaj±cym siê - mówi Zbigniew Szafrañski, prezes PKP PLK.
Z raportu wynika, ¿e od 2007 r. warto¶æ inwestycji drogowych wzros³a prawie trzykrotnie, do 32,4 mld z³ w 2009 r. W tym samym czasie warto¶æ inwestycji kolejowych wzros³a o nieca³e 50 proc, do 3,6 mld z³. Co roku spada liczba linii kolejowych, które nadaj± siê do jazdy - w 1990 r. by³o to 24 tys. km, obecnie 19 tys.
W Bia³ej Ksiêdze rz±dowi dosta³o siê za brak konkretnego programu dla kolei, podobnego do planu budowy autostrad. Jako przyk³ad podano remont linii Warszawa-Gdañsk, który w sumie ma poch³on±æ nawet 10 mld z³. Po zakoñczeniu prac podró¿ ma trwaæ blisko trzy godziny, czyli tylko o 20 min. krócej ni¿ w latach 90. Obecnie podró¿ trwa blisko piêæ godzin.
Kolej bez granic
- Owszem, mamy wielkie inwestycje na wybranych liniach, realizowane w ramach programów operacyjnych wspó³finansowanych z Unii i bud¿etu pañstwa, mamy pozytywne skutki powstania Funduszu Kolejowego, rz±dowy program budowy kolei du¿ych prêdko¶ci i master plan dla transportu kolejowego do 2030 r., ale z drugiej strony s± ogromne zaleg³o¶ci w bie¿±cym utrzymaniu (naprawach, konserwacji, diagnostyce stanu technicznego), oszacowane na kwotê 47 miliardów z³otych i ci±gle rosn±ce - wylicza Zbigniew Szafrañski, prezes PKP PLK.
W ci±gu najbli¿szych piêciu lat trzeba bêdzie wy³±czyæ z eksploatacji z uwagi na stan techniczny oko³o 4000 km linii kolejowych, je¿eli system finansowania infrastruktury kolejowej radykalnie siê nie zmieni, a na wielu z nich oferta bêdzie nieatrakcyjna dla poci±gów pasa¿erskich.
- St±d diagnoza: najpilniejsz± potrzeb± jest takie finansowanie, które z jednej strony zapewni ca³kowite wykorzystanie ¶rodków nap³ywaj±cych z Unii, a z drugiej pozwoli na odrabianie zaleg³o¶ci w utrzymaniu stanu technicznego tych linii, które ze ¶rodków unijnych nie mog± skorzystaæ - dodaje Szafrañski.
Inwestycje w budowê "twardej" infrastruktury - dróg, linii kolejowych i sieci internetowej - powinny byæ priorytetem w nowej unijnej strategii gospodarczej, roboczo zwanej "Europa 2020". O takim oczekiwaniu Polski przekonuje szefów Rady Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej premier Donald Tusk. W specjalnym li¶cie podkre¶la siê, ¿e badania naukowe i inwestycje w wiedzê s± te¿ wa¿ne, ale znajduj± siê jednak na drugim planie. Najwa¿niejsza jest wielka i kosztowna rewolucja w infrastrukturze kolejowej.
- Cykl inwestycyjny modernizacji czy budowy linii kolejowej to oko³o 10 lat. Sk³ada siê na niego okres ubiegania siê o finansowanie, faza przedprojektowa i projektowa, uzyskiwanie niezbêdnych uzgodnieñ administracyjnych, wreszcie faza budowlana - t³umaczy prezes Szafrañski. Ka¿da inwestycja wspó³finansowana ze ¼róde³ unijnych musi spe³niaæ wszystkie warunki stawiane przez Komisjê Europejsk± ju¿ na pierwszym z tych etapów. Bez tego wnioski o finansowanie nie zosta³yby pozytywnie rozpatrzone.
- Prace w latach 2007-15 dotyczyæ mia³y tylko 10 proc. naszej sieci kolejowej. Niestety, okaza³o siê, ¿e warto¶æ tych inwestycji jest niedoszacowana, wiêc kilka zadañ trafi³o na listê rezerwow±, a wiêc zakres rzeczowy zmniejszono - mówi Furgalski.
- Na efekty tych modernizacji trzeba czekaæ bardzo d³ugo. Ponadto zaniedbujemy z braku ¶rodków i przekonania o s³uszno¶ci takiego celu drobne remonty w ramach likwidacji tzw. w±skich garde³, które da³yby szybko skrócenie czasu podró¿y w wielu miejscach.
Du¿o siê mówi o infrastrukturze na szlakach kolejowych przy okazji mistrzostw Euro 2012, ale czy w¶ród inwestycji kolejowych s± jakie¶, dedykowane pi³karskiej imprezie, nowe zadania? Jak siê okazuje, zdecydowana wiêkszo¶æ podejmowanych prac to realizacja przygotowanych planów sprzed lat.
- Euro nic nie zmieni³o w planach kolejowych - zapewnia Furgalski. - Pocz±tkowo owszem, obiecywano znaczne przyspieszenie realizacji du¿ych projektów, ale nie wiadomo na jakiej podstawie, bo opó¼nienia na etapie przygotowania inwestycji by³y ju¿ wtedy znaczne. Dzisiaj wszystko wróci³o do normy. Przyk³adowo koñczymy liniê Warszawa-Gdynia w 2013 r., a liniê Poznañ-Wroc³aw w 2015 r., a nie na Euro.
Bierzemy udzia³ w wielkim procesie obejmuj±cym koleje wszystkich pañstw Unii, czyli w uzyskiwaniu interoperacyjno¶ci transeuropejskiego systemu kolei. Rzecz w tym, ¿e sieci kolejowe poszczególnych pañstw przez z gór± pó³tora wieku rozwija³y siê samodzielnie. Stosowano ró¿ne standardy techniczne, np. dotycz±ce rozstawu szyn czy systemów zasilania elektroenergetycznego. Celem jest, aby granice nie stanowi³y barier.
- Jest to proces roz³o¿ony na wiele lat, bardzo z³o¿ony technologicznie. Od 2002 r. Unia Europejska wydaje zestawienia norm prowadz±cych do stopniowego osi±gania tego celu. S± to techniczne specyfikacje interoperacyjno¶ci (TSI). Polska jest zobowi±zana do ich stosowania i tak te¿ czynimy. - przyznaje Zbigniew Szafrañski, prezes PKP PLK.
Luksusy na dworcach?
Juliusz Engelhardt, wiceminister infrastruktury ds. kolei, publicznie przyznawa³, ¿e wstydzi siê za stan dworców kolejowych w Polsce. PKP SA chce zacz±æ modernizacje kilkudziesiêciu dworców kolejowych, wyda na to oko³o 250 mln z³. Szacuje siê, ¿e niestety tylko oko³o 10 proc. czynnych dworców jest w porz±dnym stanie. Teraz jednak PKP planuje ma³± dworcow± rewolucjê. Stacje to klucz do poprawy wizerunku kolei w Polsce.
Do 2012 roku PKP SA wydadz± na ten cel fundusze o warto¶ci 980 mln z³otych (brutto). Modernizacje finansowane s± z funduszy Unii Europejskiej (547 mln z³otych), z bud¿etu pañstwa oraz funduszy w³asnych PKP SA. Przez dwa lata koleje przygotowa³y niezbêdn± dokumentacjê, pozwolenia administracyjne, uzgodnienia z samorz±dami oraz finansowanie projektów.
- Prace budowlane w ramach tego programu na pierwszych dworcach rozpoczn± siê w pierwszej po³owie 2010 roku - obiecuje Micha³ Wrzosek, rzecznik prasowy PKP do spraw produktowych.
Wreszcie te¿ znajdzie siê wiêcej pieniêdzy na remonty. PKP zarz±dza ponad tysi±cem czynnych dworców kolejowych. Plan przewiduje, ¿e do 2015 r. w dobrym stanie bêdzie po³owa stacji. Przez lata bud¿et pañstwa nie dop³aca³ do remontów dworców, a pieniêdzy PKP by³o zdecydowanie za ma³o. W tym roku z bud¿etu pañstwa na remont dworców bêdzie przeznaczone 102 mln z³. Razem ze ¶rodkami PKP da to w sumie ponad 250 mln z³ na inwestycje dworcowe.
Najwiêcej pieniêdzy pójdzie na przebudowê Dworca Wschodniego w Warszawie i dworców w Przemy¶lu i Tarnowie. Ponadto zmodernizowane bêd± te¿ 33 obiekty w innych miastach, np. w Piotrkowie Trybunalskim, Lesznie czy Malborku. Dworce we Wroc³awiu, Krakowie i Gdyni zostan± ca³kowicie zmodernizowane dziêki funduszom unijnym. W sumie koszt prac siêgnie na nich 337 mln z³, z czego 236 mln z³ da Unia.
W 2010 roku do spó³ek Grupy PKP zostan± wniesione aportem nieruchomo¶ci o warto¶ci ok. 800 mln z³otych. To tylko czê¶æ programu dalszej restrukturyzacji maj±tkowej przewo¼nika, której g³ównym celem jest pozyskiwanie ¶rodków na modernizacjê i przebudowê dworców kolejowych. PKP prowadz± proces inwestycyjny na prawie 40 dworcach na terenie ca³ego kraju. Do 2012 roku wydadz± na ten cel fundusze o warto¶ci ponad 980 mln z³otych. PKP wspó³pracuj± te¿ z du¿ymi firmami developerskimi przy projektach przebudowy dworców w Katowicach, Poznaniu oraz Warszawie (Warszawa Zachodnia). Warto¶æ przygotowywanych wspólnie inwestycji wynosi ponad 1,5 mld z³otych.
Tadeusz Gañczarczyk/www.onet.pl
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plfunlifepok.htw.pl