Seungri — strony, Obrazki i wiele więcej na WordPress
Abecad³o Szengenlandii
Co nam wolno, a czego nie, kiedy w minutê po pó³nocy noc± z 20 na 21 grudnia zniknie kontrola na granicy Polski z Niemcami, Czechami, ze S³owacj± i z Litw±.
Bêdziemy mogli swobodnie przekroczyæ granicê w dowolnym miejscu, nie tylko przez wyznaczone przej¶cie. Znikn± kontrole graniczne, ale UWAGA - brak kontroli na przej¶ciu nie oznacza braku kontroli w ogóle!
Granice nie przestaj± istnieæ. Cz³owiek szybko siê przyzwyczaja do dobrego i w krajach starej Unii sta³ym problemem s± grzywny p³acone przez podró¿ników, którzy nie¶wiadomie z³amali jakie¶ postanowienia kodeksu granicznego Schengen.
¯eby tego unikn±æ, przeczytajcie nasze abecad³o.
Artyku³ 20
"Granice wewnêtrzne mog± byæ przekraczane w ka¿dym miejscu bez dokonywania odprawy granicznej osób niezale¿nie od ich obywatelstwa" - tak brzmi artyku³ 20 tak zwanego kodeksu granicznego Schengen. Uczestnikami uk³adu z Schengen jeste¶my od 1 maja 2004 r., ale dopiero teraz zacznie u nas obowi±zywaæ ten artyku³.
Patrz: Granica wewnêtrzna
C³o
Gdy przekraczamy granicê, kontroluj± nas zwykle dwie s³u¿by. Stra¿ graniczna sprawdza, czy mamy w ogóle prawo wjechaæ na teren danego pañstwa (lub go opu¶ciæ). S³u¿ba celna ma sprawdziæ, czy nie przywozimy na przyk³ad zbyt du¿ych ilo¶ci alkoholu. Na polskich przej¶ciach granicznych zmiana, która nast±pi 21 grudnia, bêdzie dotyczy³a przede wszystkim kontroli stra¿y granicznej.
Co do kontroli celnej, to ju¿ od chwili naszego wej¶cia do UE na polskich granicach z Niemcami, Czechami, ze S³owacj± i z Litw± kontrola celna prowadzona jest tylko wyrywkowo.
Jednak mo¿emy siê jej nadal spodziewaæ np. tam, gdzie po dwóch stronach granicy obowi±zuj± ró¿ne przepisy i np. obrót pewnym towarem jest legalny po jednej stronie, a po drugiej nie wolno go nawet posiadaæ (patrz Pu³apki ).
Ponadto granice Schengenlandii nie s± to¿same z granicami Unii Europejskiej, wiêc kontrola celna na granicy szwedzko-norweskiej przebiega po staremu. Dla Polaka lec±cego np. do Islandii zaskakuj±ce mo¿e byæ to, ¿e nie bêdzie musia³ pokazywaæ paszportu, ale musi pokazaæ baga¿e.
Drogi przemytników
Traktat z Schengen zaowocowa³ pojawieniem siê nowego rodzaju turystyki - legalne podró¿owanie przemytniczymi szlakami. Nie musimy ju¿ przekraczaæ granicy przez zaznaczone na mapach przej¶cia, mo¿emy szukaæ dróg dzikich, zapomnianych, którymi jeszcze kilka lat temu wêdrowali tylko przestêpcy i tropi±cy ich policjanci. W Alpach i Pirenejach biura podró¿y organizuj± ca³e wyprawy "szlakami przemytników" (np. na stronie
www.landtreks.com znajdziemy pakiet "Pyrenean Explorer" oferuj±cy tygodniow± wycieczkê samochodow± szlakami, które jeszcze nie tak dawno temu by³y nielegalne!). Podobne oferty wkrótce zapewne pojawi± siê tak¿e w Polsce - malownicze pogranicze polsko-litewskie, polsko-czeskie czy polsko-s³owackie a¿ siê o to prosi.
Granica wewnêtrzna
Tak nazywane s± w traktacie z Schengen granice pomiêdzy krajami cz³onkami (co nie oznacza cz³onków UE - patrz Unia Europejska ). Nikt nas nie poprosi o okazanie dokumentów na samej granicy, ale wyje¿d¿aj±c, musimy mieæ przy sobie paszport lub dowód (PRAWO JAZDY NIE WYSTARCZA!). W krajach starej Unii regularnie prowadzone s± wyrywkowe kontrole, np. samochodów z zagranicznymi numerami rejestracyjnymi na przygranicznych drogach.
Granice wewnêtrzne nie przestaj± istnieæ - zmieniaj± siê tylko zasady ich przekraczania.
Za brak odpowiednich dokumentów gro¿± wysokie grzywny i przymusowe wydalenie. Nie rujnujmy sobie wypoczynku, wyje¿d¿aj±c np. na ferie bez dzieciêcych paszportów.
Co wiêcej, kontrole mo¿na przywróciæ, je¶li pojawi siê zagro¿enie "porz±dku publicznego lub bezpieczeñstwa wewnêtrznego". Nie nale¿y siê wiêc dziwiæ, ¿e opustosza³e budynki stra¿y granicznej na przej¶ciach pozostan± na swoim miejscu. W starej Unii te¿ ich nie wyburzyli, bo czasem siê przydaj± - np. w 2004 r. kontrole graniczne przywrócono w Portugalii na czas mistrzostw Europy w pi³ce no¿nej. Najprawdopodobniej tak bêdzie i u nas podczas Euro 2012.
Granica zewnêtrzna
To granice oddzielaj±ce Schengenlandiê od reszty ¶wiata. W przypadku Polski to granice z Ukrain±, Bia³orusi± i Rosj± (obwodem kaliningradzkim). Traktat sprawia, ¿e kontrola na nich musi byæ bardziej rygorystyczna. Jednak, co mia³o byæ zaostrzone, to ju¿ zaostrzyli trzy lata temu, inaczej w ogóle nie mieliby¶my teraz znoszenia kontroli na granicach wewnêtrznych.
Problemem mo¿e byæ wy¿sza cena wiz - Polska bêdzie teraz proponowaæ turystom tzw. wizy Schengen uprawniaj±ce do swobodnej podró¿y po ca³ej Europie, które niestety bêd± dro¿sze. Np. dla obywateli Bia³orusi oznacza to wzrost ceny z 5 euro do 60 euro.
Z Ukrain± sprawa jest bardziej skomplikowana - Ukraina i Unia podpisa³y rok temu umowê o u³atwieniach w wydawaniu wiz, której jednak jeszcze nie ratyfikowano. Ostatecznych cen nie poda³ te¿ jeszcze polski MSZ. Wiadomo wiêc na razie tyle, ¿e ¿adnych u³atwieñ w najbli¿szym czasie nie bêdzie dla obywateli Bia³orusi, obywatele Rosji i Ukrainy mog± siê spodziewaæ pewnych u³atwieñ, ale nowy minister spraw zagranicznych jeszcze nie zd±¿y³ podj±æ decyzji.
Lotniska
Trzeba pamiêtaæ, ¿e kontrola graniczna zniknie na przej¶ciach drogowych i morskich, ale na lotniskach mamy na to d³u¿szy termin - do 29 marca przysz³ego roku. Trwaj±ca od niepamiêtnych czasów rozbudowa lotniska Okêcie musi siê zakoñczyæ w tym terminie - stary terminal nie nadaje siê do "pe³nego Schengen". Je¶li do koñca marca terminal nie zostanie oddany do u¿ytku, bêdziemy mieli skandal miêdzynarodowy, bo Polska nie spe³ni postanowieñ traktatu.
Prawo jazdy
Powtarzania tego nigdy za ma³o - PRAWO JAZDY NIE JEST DOKUMENTEM PODRÓ¯Y. Nie mówi nic o naszym obywatelstwie czy narodowo¶ci. Gdyby Osama ben Laden przyjecha³ do Polski, móg³by tu zrobiæ kurs prawa jazdy i dostaæ taki dokument, pod warunkiem ¿e nie zawali³by testu z parkowania równoleg³ego - bo zadaniem powiatowych urzêdników z wydzia³u komunikacji nie jest ¶ciganie miêdzynarodowych przestêpców. A to nale¿y do obowi±zków stra¿y granicznej, wiêc nie ma co siê dziwiæ pogranicznikom, ¿e prawo jazdy im nie wystarcza.
Pu³apki
Po dwóch stronach granicy wewnêtrznej mog± panowaæ ca³kiem odmienne przepisy prawne. Choæby sprawa handlu marihuan± - legalnego po holenderskiej stronie granicy, nielegalnego po niemieckiej. Inne s± te¿ limity alkoholu we krwi dla kierowców - Niemiec, który wsi±dzie do samochodu po wypiciu jednego piwa, mo¿e legalnie jechaæ po niemieckich drogach (limit 0,5 promila), ale ju¿ w Polsce mo¿e pope³niaæ wykroczenie (limit 0,2 promila), w Czechach za¶ pope³ni je z pewno¶ci± (limit 0,0 promila).
W krajach starej Unii codzienno¶ci± s± wyrywkowe policyjne kontrole w strefach przygranicznych. Na przyk³ad niemieccy policjanci lubi± "polowaæ" na austriackich kierowców na autostradzie numer 8, bo to jedyne autostradowe po³±czenie miêdzy wschodem a zachodem Austrii. Austriaccy kierowcy przyzwyczaili siê do tranzytowego skrótu i zapominaj± o obowi±zku zabrania paszportu lub dowodu to¿samo¶ci.
Podobnych policyjnych pu³apek mo¿emy siê spodziewaæ w pobli¿u naszych granic wewnêtrznych.
System Informacyjny Schengen (SIS)
To ogromna baza danych zawieraj±ca informacje nie tylko o obywatelach UE, ale te¿ np. o skradzionych samochodach, listach goñczych, a nawet fa³szywych banknotach. Zaczêto j± wdra¿aæ w 1985 r. - kiedy szczytem nowoczesno¶ci by³a pierwsza wersja Microsoft Windows 1.0! - a oddano do u¿ytku na pocz±tku lat 90.
Warto wiedzieæ, ¿e w SIS odnotowane s± akty przemocy dokonywane przez konkretnego podró¿nika. Czasem s³yszymy np. historie o naszych rodakach, którzy opó¼nili start jakiego¶ samolotu, bo szamotali siê po pijanemu z obs³ug±. Wpis o tym incydencie w bazie SIS bêdzie towarzyszyæ awanturnikowi do kresu jego dni.
Szlabany na drogach
Artyku³ 22 kodeksu Schengen zobowi±zuje pañstwa cz³onkowskie do usuniêcia "wszelkich przeszkód dla p³ynno¶ci ruchu przez drogowe przej¶cia graniczne". Wszêdzie tam, gdzie jak±¶ drogê przeci±³ szlaban graniczny lub pas zaoranej ziemi - trzeba bêdzie odtworzyæ pierwotny stan. Na pograniczu polsko-litewskim oznacza to np. odbudowanie dróg nieodnawianych od czasów II Rzeczypospolitej.
Unia Europejska
Pamiêtajmy, ¿e nie ca³e terytorium UE nale¿y do Schengenlandii - wyj±tkiem s± Irlandia i Wielka Brytania. A te¿ czê¶ci± Schengenlandii s± pañstwa spoza Unii, jak Norwegia i Islandia.
Patrz informacje o krajach w tek¶cie Okolice Szengenlandii.
Okolice Szengenlandii
Bu³garia i Rumunia
Najnowsi cz³onkowie Unii przyst±pili do traktatu Schengen na pocz±tku tego roku. Na otwarcie granic wewnêtrznych bêd± musieli poczekaæ - prawdopodobnie do 2011 r.
Cypr
Wyspiarskie pañstwo od 2004 r. jest cz³onkiem Schengen, ale kontrolê graniczn± w portach i na lotniskach zniesie dopiero za dwa lata. Problemem jest trwaj±cy podzia³ wyspy - jej pó³nocn± czê¶æ w 1974 r. zajê³y wojska tureckie, by proklamowaæ republikê Pó³nocnego Cypru, której nie uznaje nikt poza Turcj± (nie mo¿e wiêc nale¿eæ do Schengen). Reszta wyspy pozostaje otwarta dla Polaków (którzy s± jedn± z najwiêkszych grup etnicznych na wyspie po Grekach i Turkach).
Irlandia
Od 1952 r. Irlandia stanowi czê¶æ tzw. Common Travel Area razem z Wielk± Brytani± i wyspami Jersey, Guernsey i Man. W praktyce oznacza to, ¿e do Schengen mo¿e wej¶æ albo razem z Wielk± Brytani±, albo najpierw musia³aby wyst±piæ z Common Travel Area. Jedno i drugie jest nieprawdopodobne w daj±cej siê przewidzieæ przysz³o¶ci. Ironiczny wymiar ma to, ¿e Common Travel Area pos³u¿y³ w 1985 r. za wzór dyplomatom szkicuj±cym system Schengen.
Islandia
Podobnie jak Norwegia (zob.) Islandia jest w Schengen, ale nie jest w Unii. Na lotnisku tury¶cie przylatuj±cemu z Polski nikt nie bêdzie sprawdza³ paszportu, ale celnik mo¿e chcieæ skontrolowaæ baga¿e.
Mikropañstwa
Ksiêstwo Andory nie jest cz³onkiem UE ani traktatu Schengen i zachowuje normaln± kontrolê graniczn±, ale w czasie szczytu turystycznego jest ona wyrywkowa. Kontroli nale¿y siê spodziewaæ, zw³aszcza gdy opuszczamy ksiêstwo. Ma ono bowiem status raju podatkowego, wiêc celnicy hiszpañscy lub francuscy bêd± nam zapewne chcieli policzyæ alkohol czy papierosy, które wwozimy na teren Unii.
Ksiêstwo Liechtenstein te¿ nie jest cz³onkiem UE, natomiast od I wojny ma uk³ad o otwartej granicy ze Szwajcari±. W 2006 r. ksiêstwo zadeklarowa³o chêæ wej¶cia do Schengen, ale w praktyce mo¿e to zrobiæ tylko jednocze¶nie ze swoim s±siadem (patrz Szwajcaria ). Tu te¿ nale¿y siê spodziewaæ kontroli na granicy z Austri±, w praktyce zwykle mniej skrupulatnej ni¿ w przypadku Andory (rajami podatkowymi Szwajcaria i Liechtenstein niestety nie s±).
Republika San Marino nie jest cz³onkiem Schengen, ale jeszcze od czasów Garibaldiego ma otwart± granicê z W³ochami (nale¿y siê jednak spodziewaæ wyrywkowych kontroli zw³aszcza ze strony w³oskich celników).
Ksiêstwo Monako w 1861 r. powierzy³o ca³± swoj± politykê zagraniczn± Francji - przyst±pi³o wiêc do uk³adu Schengen razem z Francj±.
Watykan od traktatu laterañskiego z 1929 r. ma otwart± granicê z W³ochami. Nie jest jednak czê¶ci± uk³adu z Schengen.
W¶ród innych wyj±tków nale¿y wymieniæ klasztor na greckiej górze Atos (który wy³±czono z Schengenlandii, by zachowaæ tradycyjny zakaz wstêpu dla kobiet), górski kurort Livigno we W³oszech (który zachowa³ status raju wolnoc³owego - a wiêc zachowa³ kontrolê graniczn± z reszt± W³och) i niemieckie miasto Büsingen (le¿±ce ca³kowicie na terenie Szwajcarii).
Norwegia
W 1954 r. powsta³a tzw. nordycka unia paszportowa, w praktyce otwieraj±ca granice miêdzy Norwegi±, Dani±, Finlandi±, Szwecj± i Islandi±. Dwa kraje nordyckie - Norwegia i Islandia - z ró¿nych powodów nie chcia³y przyst±piæ do UE. Powsta³ problem, który przysporzy³ o ból g³owy wielu dyplomatów europejskich w latach 90. - albo unia nordycka ulegnie rozwi±zaniu, albo dojdzie do paradoksalnej sytuacji, w której dwa kraje niebêd±ce w Unii bêd± jednak w Schengen. Wybrano to drugie rozwi±zanie - dlatego na granicy norwesko-szwedzkiej nie trzeba pokazywaæ paszportu pogranicznikowi, ale byæ mo¿e trzeba bêdzie pokazaæ baga¿e celnikowi, bo przekraczamy granicê Unii.
Szwajcaria
Szwajcaria ma d³ug± tradycjê unikania organizacji miêdzynarodowych - do 2002 r. nie by³a nawet pe³noprawnym cz³onkiem ONZ! Na d³u¿sz± metê jednak kraj, w którego gospodarce tak istotn± rolê odgrywa turystyka, nie móg³ pozostawaæ poza Schengen. Szwajcarzy zgodzili siê na wej¶cie do uk³adu w referendum z 2005 r. Prawdopodobnie zniesienie kontroli granicznej nast±pi w listopadzie 2008 r., ju¿ teraz jednak jest ona symboliczna, wiêkszo¶æ aut na unijnych lub szwajcarskich numerach przeje¿d¿a bez ¿adnej kontroli.
Wielka Brytania
Prêdzej Szwajcaria odrzuci doktrynê neutralno¶ci ni¿ Wielka Brytania po¿egna siê z doktryn± "splendid isolation" nakazuj±c± pielêgnowaæ korzy¶ci, jakie daje brak l±dowych granic z reszt± pañstw Europy.
Wielka Brytania nigdy nie by³a zainteresowana wej¶ciem do Schengenlandii, mimo ¿e utrudnia to wspó³pracê Scotland Yardu z SIS (a do takiej bazy danych ka¿da policja ¶wiata chcia³aby mieæ dostêp). Dodatkowym problemem jest sytuacja w Irlandii Pó³nocnej - Brytyjczycy chc± za wszelk± cenê zachowaæ kontrolê graniczn± na jej przej¶ciach z Irlandi±. W rezultacie Wielka Brytania i Irlandia pozostaj± jedynymi pañstwami Unii, które nie s± cz³onkami Schengen.
¬ród³o:
Gazeta Wyborcza
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plfunlifepok.htw.pl